Gemi İnşaa Sürecinde İş Güvenliğinin (İSG) Önemli & Görevleri
Gemi inşası, karmaşık ve tehlikeli bir süreç olduğundan iş sağlığı ve güvenliği (İSG) önlemleri büyük önem taşır. Hem işçilerin sağlığını korumak hem de projelerin sorunsuz bir şekilde tamamlanmasını sağlamak için gemi inşasında İSG uygulamalarına dikkat etmek gereklidir.
Aşağıda iş güvenliğinin önemi ve İSG görevlerini detaylandırdım:
1. İş Güvenliğinin Önemi
- İş Kazalarının Önlenmesi: Gemi inşası sırasında yüksekten düşme, ağır malzemelerin düşmesi, elektrik çarpması gibi birçok risk vardır. Uygun güvenlik önlemleri kazaların önüne geçebilir.
- Çalışanların Sağlığının Korunması: Kimyasal maddelerle çalışma, ağır makinelerin kullanımı, kaynak işleri gibi faaliyetler, çalışanların sağlığını olumsuz etkileyebilir. İSG önlemleri bu tehlikeleri en aza indirir.
- Verimliliği Artırma: Güvenli bir iş ortamı sağlandığında çalışanlar daha verimli çalışır, daha az hata yapar ve süreç daha hızlı ilerler.
- Yasal Zorunluluklar: İSG kurallarına uymak, yasal düzenlemeler açısından da zorunludur. Aksi durumda hem maddi hem de hukuki yaptırımlar söz konusu olabilir.
2. İSG Görevleri
- Risk Değerlendirmesi Yapmak: İSG uzmanları, gemi inşası sürecindeki tüm riskleri analiz eder ve olası tehlikelere karşı alınması gereken önlemleri belirler.
- Güvenlik Ekipmanlarının Sağlanması: Çalışanların kişisel koruyucu ekipman (KKD) kullanmaları zorunludur. Bunlar arasında baret, gözlük, iş ayakkabısı, iş eldivenleri, emniyet kemerleri gibi ekipmanlar yer alır.
- Eğitim ve Bilgilendirme: Tüm çalışanlar, iş güvenliği konusunda eğitilmeli ve bilinçlendirilmelidir. Özellikle yüksekte çalışma, kaynak işlemleri gibi yüksek riskli alanlarda çalışacak personel özel eğitimlerden geçirilmelidir.
- Denetimler ve Gözetim: İSG uzmanları ve saha yöneticileri, sürekli olarak sahada denetimler yaparak güvenlik önlemlerinin uygulanıp uygulanmadığını kontrol eder.
- Acil Durum Planlaması: Olası bir yangın, patlama ya da kazada yapılması gerekenler konusunda acil durum planları oluşturulmalıdır. Bu planlar çalışanlara öğretilmeli ve tatbikatlar düzenlenmelidir.
- Çevre ve Atık Yönetimi: Gemi inşa süreçlerinde ortaya çıkan zararlı atıklar, çevreye zarar vermemesi için doğru şekilde yönetilmelidir.
3. Örnek Tehlikeler ve Alınacak Önlemler
- Yüksekte Çalışma: Düşme riski çok yüksektir, bu nedenle iskelelerin sağlamlığı kontrol edilmeli ve çalışanlar mutlaka emniyet kemeri takmalıdır.
- Kimyasal Maddeler: Boya, çözücü gibi zararlı maddelerle çalışırken uygun havalandırma sağlanmalı ve çalışanlar maske kullanmalıdır.
- Elektrik Çarpması: Elektrik tesisatları düzenli olarak kontrol edilmeli ve yetkisiz kişiler elektrikle ilgili işlemler yapmamalıdır.
- Ağır Ekipman Kullanımı: Vinç gibi ağır ekipmanların kullanımı sırasında çevredeki kişilerin güvenliği sağlanmalı ve sadece bu konuda eğitim almış kişiler ekipmanı kullanmalıdır.
Gemi inşasında iş güvenliği uygulamalarının daha derin bir şekilde ele alınması, çeşitli aşamalarda ve farklı çalışma alanlarında spesifik önlemleri kapsar. Süreci detaylandırarak devam edelim:
4. Gemi İnşasında Özel İSG Alanları
a. Kaynak ve Kesim İşlemleri
Kaynak ve kesim işlemleri gemi inşasının en önemli parçalarından biridir ve bu süreçler ciddi tehlikeler içerir.
- Tehlikeler: Yüksek ısı, kıvılcım, duman, metal parçacıkları ve gürültü gibi riskler mevcuttur.
- Önlemler: Çalışanlar yangına dayanıklı kıyafetler, kaynak maskesi, koruyucu eldivenler ve kulaklıklar gibi kişisel koruyucu donanımları (KKD) kullanmalıdır. Çalışma alanı yangın tehlikesine karşı sürekli denetlenmeli ve yangın söndürücüler hazır bulundurulmalıdır. Ayrıca uygun havalandırma sistemi ile zararlı gazların yayılması önlenmelidir.
b. Ağır Kaldırma ve Taşıma
Gemi inşasında kullanılan malzemeler oldukça ağırdır ve büyük iş makineleri ile taşınmaları gerekir.
- Tehlikeler: Malzemelerin düşmesi, devrilmesi, yanlış bağlama veya yanlış kaldırma teknikleri ciddi yaralanmalara yol açabilir.
- Önlemler: Vinçler, forkliftler ve diğer kaldırma ekipmanları doğru tekniklerle kullanılmalı, ekipmanların periyodik bakımları yapılmalı ve operatörlerin eğitimli olması sağlanmalıdır. Ayrıca yükün bağlanması sırasında kullanılan halat ve zincirler düzenli olarak kontrol edilmelidir.
c. Kısıtlı Alanlarda Çalışma
Gemilerin bazı bölümleri kısıtlı alanlara sahiptir ve bu alanlarda çalışmak ayrı bir risk oluşturur.
- Tehlikeler: Havasızlık, gaz sızıntıları, yangın, patlama gibi riskler söz konusudur.
- Önlemler: Kısıtlı alanlarda çalışmadan önce mutlaka hava kalitesi ve gaz seviyeleri ölçülmeli, yeterli havalandırma sağlanmalı ve işçiler bu tür alanlarda mutlaka güvenlik ekipmanları ile donatılmalıdır. Ayrıca kurtarma ekipmanları ve acil çıkış planları hazır olmalıdır.
d. Yangın ve Patlama Riski
Gemi inşası sırasında yanıcı maddelerle çalışma ve kaynak işlemleri nedeniyle yangın ve patlama riski yüksektir.
- Tehlikeler: Yanıcı gazların birikmesi veya açık alev kullanımı yangın ya da patlamalara yol açabilir.
- Önlemler: Yangın riskini azaltmak için alev alabilecek tüm maddelerden kaçınılmalı, çalışma alanları sürekli denetlenmeli ve yangın söndürücüler daima kolay erişilebilir bir yerde olmalıdır. Patlama riski olan ortamlarda elektrik ekipmanlarının ATEX sertifikalı olması gerekir.
5. İSG Yöneticileri ve Görevleri
a. İSG Yönetim Ekibi
Büyük gemi inşa projelerinde bir İSG yönetim ekibinin oluşturulması zorunludur. Bu ekip, tüm güvenlik ve sağlık standartlarının uygulanmasını sağlamakla görevlidir.
- Görevleri: Projenin her aşamasında risk analizi yapmak, güvenlik önlemlerinin uygulandığını denetlemek, çalışanlara eğitim vermek ve iş kazalarını raporlamak.
b. Çalışanların İSG Yükümlülükleri
Çalışanlar da iş güvenliğine katkıda bulunmak zorundadır. Yalnızca İSG ekibinin değil, her çalışanın da kurallara uyması hayati önem taşır.
- Yükümlülükler: Çalışanlar eğitimlere katılmalı, kişisel koruyucu ekipmanlarını eksiksiz kullanmalı, olası tehlikeleri ve kazaları anında rapor etmelidir. Ayrıca güvenlik prosedürlerine sadık kalmak ve iş disiplinini sağlamak her çalışanın sorumluluğundadır.
6. İSG Performansının İzlenmesi ve İyileştirilmesi
İSG performansının sürekli olarak izlenmesi, alınan önlemlerin yeterliliğini değerlendirmek ve gerektiğinde iyileştirmeler yapmak için gereklidir.
- Denetimler ve Raporlama: İSG uzmanları ve yöneticiler, düzenli olarak saha denetimleri yapmalı ve iş güvenliği raporlarını hazırlamalıdır. Bu raporlar sayesinde süreçlerdeki eksiklikler tespit edilip hızla giderilebilir.
- Kazaların İncelenmesi: Herhangi bir kaza yaşandığında, nedenleri detaylıca araştırılmalı ve tekrarının önlenmesi için gerekli tedbirler alınmalıdır.
- Sürekli Eğitim ve Gelişim: Teknolojik gelişmeler ve yeni tehlike türleri doğrultusunda çalışanlara sürekli olarak eğitim verilmesi gerekmektedir. Eğitimler sayesinde işçilerin bilinç seviyesi yükselir ve kazaların önüne geçilir.
7. İSG Mevzuatına Uyum
Gemi inşasında iş güvenliği sadece bir zorunluluk değil, aynı zamanda yasal bir gerekliliktir. Her ülkenin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili belirlediği yasal düzenlemeler bulunmaktadır.
- Ulusal ve Uluslararası Standartlar: Gemi inşasında, Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) ve ilgili ülkelerin İSG yasalarına uygun şekilde çalışmak esastır. Bu standartlara uyulmadığı takdirde ciddi cezalarla karşı karşıya kalınabilir.
Sonuç olarak, gemi inşası sürecinde İSG uygulamaları bir bütün halinde ele alınmalı, her adımda hem çalışanların güvenliği hem de iş süreçlerinin sorunsuz ilerlemesi sağlanmalıdır. Güvenlik önlemlerinin dikkatle uygulanması, sadece iş kazalarını önlemekle kalmaz, aynı zamanda proje maliyetlerini düşürür ve iş verimliliğini artırır.